Thuyết trình là một trong những kỹ năng cần phải có và rất quan trọng đối với những ai đang muốn chinh phục ước mơ của bản thân khi đang trong “ngôi nhà đại học”. “Người cầm mic” không những chỉ là một câu chuyện nhỏ mà nó chính là một trong những kinh nghiệm mà tôi muốn chia sẻ đến các bạn cũng như quý vị độc giả ở đây để quý vị, các bạn có thể cải thiện chính kỹ năng “thuyết trình” của chính mình.
Tôi tin chắc một điều một “người cầm mic” tốt cũng là một người có “khả năng thuyết trình ổn định”. Bởi lẽ, bạn muốn trở thành “người cầm mic” bạn phải biết truyền cảm hứng, thu hút người khác bằng chính giọng nói, ngôn ngữ, hành vi, cử chỉ, thái độ của chính bạn khi đứng trước một đám đông. Vậy một bài thuyết trình như thế nào được xem là tốt và tối ưu hóa dữ liệu truyền đạt đối với người nghe? Trong bài này tôi sẽ giới thiệu cho các bạn một số cách thức để có thể tối ưu hóa dữ liệu truyền đạt.
I. Số liệu
Số liệu là một trong những thông tin quan trọng trong các bài báo cáo nghiên cứu cũng như thu thập số liệu để phân tích và chứng minh lập luận của bạn. Trên giấy, thông thường tôi, bạn và hầu hết tất cả những ai trên khắp thế giới đều biết rằng số liệu đưa lên giấy là những số liệu chính xác đến từng con số một và gần như chỉ được phép làm tròn đến hai hoặc ba chữ số thập phân ở nếu số đó thuộc dạng số thập phân vô hạn tuần hoàn. Trong thuyết trình liệu rằng bạn có nên đọc hết tất cả các chữ số bao gồm số thập phân hay không? Tôi sẽ chúc mừng bạn vì bạn không đọc hết tất cả các con số bao gồm số thập phân. Vì khi đó bạn biết được rằng nên làm tròn số và thêm các từ như hơn, gần bằng, kém hơn,... để người nghe bạn thuyết trình có thể nắm bắt những số liệu của bạn tốt hơn, đồng thời nhớ số liệu đó lâu hơn khi bạn dùng phương pháp này của tôi.
Một trong số những ví dụ tôi sẽ giới thiệu với bạn sau đây là một biểu đồ tròn, trong đó xuất hiện 3 số liệu sau: “75.8%, 15.87%, 8.33%”
Thông thường, tôi và bạn thường có thói quen đọc rằng: “Các bạn và tôi có thể thấy rằng điểm A chiếm tỷ trọng cao nhất với tỷ trọng là 75.8%. Theo sau đó chính là B đứng thứ 2 với tỷ trọng 15.9% và cuối cùng điểm C chiếm tỷ trọng chỉ vỏn vẹn 8.3%”. Vậy nên bỏ thói quen đọc biểu đồ một cách cụ thể hóa nếu bạn muốn người xem chú ý vào bài thuyết trình của bạn. Bạn nên đọc biểu đồ như thế này: “Các bạn và tôi có thể thấy được rằng điểm A dẫn đầu và chiếm tỷ trọng lớn nhất với tỷ lệ gần bằng 76%. Với tỷ lệ 76%, điểm A có tỷ lệ đóng góp hơn gấp 4 lần tỷ lệ đóng góp của điểm B. Tức là điểm B chỉ đóng góp với tỷ lệ gần bằng 16%. Tỷ lệ đóng góp thấp nhất trong biểu đồ được gọi tên điểm C với tỷ trọng đóng góp chỉ có 8%”.
II. “Phao cứu hộ”
Thông thường, một người thuyết tình thường chuẩn bị sẵn cho bên mình một mẩu giấy nhỏ hoặc một điện thoại nhỏ đặt trên bàn để nhắc bài khi quên trong buổi thuyết trình. Tuy nhiên, lại có quá nhiều người không mấy tự tin nên cứ nhìn chăm chú vào slide thuyết trình, cầm chắc điện thoại trên tay và nhìn vô đọc để không bị quên nội dung. Đây sẽ là một trong số những mẹo nhỏ tôi dành riêng cho những bạn nào đang vướng phải sai lầm này.
1. Nhìn vô giấy hoặc màn hình điện thoại
Tôi đồng ý việc bạn nhìn vào một mẩu giấy hoặc màn hình điện thoại có chứa sẵn nội dung thuyết trình để giúp bạn cảm thấy đỡ run sợ trước đám đông. Nhưng bạn hãy lưu ý rằng đừng nên nhìn chú chăm vào chúng. Bởi lẽ khi bạn nhìn như thế mọi ánh mắt của bạn sẽ chú ý vào chúng và không còn tương tác với người nghe của bạn nhiều nữa. Vậy bạn phải làm như thế nào nếu như lần đầu bạn thuyết trình hoặc nếu như bạn là một người thường hay sợ trước đám đông?
Đầu tiên tôi đến với những người có tâm lý sợ trước đám đông khi thuyết trình. Bạn đừng lo, hầu hết đến tận 75% người trên toàn thế giới đều bị nổi sợ giống bạn. Vậy nên trước khi bạn thuyết trình bạn hãy chuẩn bị thật kỹ và tốt nhất hãy nhớ những ý chính trong bài của bạn. Khi bạn nhớ những ý chính trong bài của bạn, bạn chỉ cần gán ghép những ý chính đó với nhau bằng một cụm từ liên kết, một câu liên kết hoặc thậm chí theo cách hiểu của chính bạn.
Tiếp đến đối với những bạn muốn dùng “phao cứu sinh” để hỗ trợ. Bạn hãy nhớ rằng “phao cứu sinh” là con dao hai lưỡi vì thế bạn nên dùng nó thật tốt để nó giúp bạn luôn tỏa sáng trong bài thuyết trình của chính bạn. Vậy làm cách nào để vừa nhìn vào “phao cứu sinh” vừa có thể giao tiếp ánh mắt với người nghe của chính bạn? Một bí mật nhỏ mà thôi thường hay dùng trong buổi thuyết trình của tôi đó là bạn hãy chia phần theo công thức tương ứng với các tỷ lệ sau: 50% - 50%; 40% - 60%; 30% - 70%; 20% - 80%; 10% - 90%. Trước hết đến với tỷ lệ cân bằng nhất. Thông thường người dùng tỷ lệ này được đánh giá tốt khi người đó bước vào buổi thuyết trình đầu tiên trong cuộc đời của họ. Tỷ lệ này tương ứng tỷ lệ nhìn vào “phao cứu hộ” và giao tiếp với khán giả trong một câu. Tức là trong một câu bạn sẽ nhìn vào 50% của một câu để bạn nói còn 50% còn lại bạn sẽ giao tiếp với lại người nghe. Thông thường bạn nên tính toán để người nghe khi giao tiếp ánh mắt với bạn không dùng cách thức này của tôi. Tôi có một ví dụ cụ thể sau đây, tôi có một câu: “Sáng sớm em ra ngoài đồng bắt cá về cho mẹ nấu canh chua”. Thông thường nếu bạn không nhớ nội dung của này bạn sẽ nhìn vô đọc 100%. Thay vì đọc 100% bạn hãy chia câu đó ra thành 2-5 phần để bạn đọc. Tốt nhất bạn sẽ chia ra thành năm phần để bạn có thể giao tiếp ánh mắt với người nghe được nhiều hơn. Cụ thể tôi cũng lấy mà tôi đã ví dụ với các bạn: “Sáng sớm (nhìn) ra ngoài đồng (đọc) bắt cá (nhìn) về cho mẹ (đọc) nấu canh chua (nhìn)”. Bạn cũng có thể thay thế những từ ngữ trong câu bằng từ đồng nghĩa, từ vùng miền,... Nếu bạn luyện tập phương pháp này thành công, bạn sẽ từ từ giảm mức độ tỷ lệ xuống sao cho tỷ lệ bạn đọc chỉ còn 10% và tỷ lệ bạn giao tiếp ánh mắt với người nghe tăng lên tận 90%.
2. Quay lưng về người nghe nhìn slide
Sau khi tôi đã giới thiệu cho bạn cách khắc phục điểm yếu chí mạng của hai loại “phao cứu hộ” tiếp đến đây, tôi sẽ giới thiệu cho các bạn cách khắc phục điểm yếu của loại “phao cứu hộ thứ ba. Loại “phao cứu hộ” thứ ba này thường được dùng một cách phổ biến và rộng rãi không kém hai loại “phao cứu hộ” đầu tiên là bao. Vậy tôi với bạn nên dùng loại “phao” này như thế nào để cho người nghe vẫn bị cuốn vào bài thuyết trình của bạn?
Đến với trường hợp đầu tiên, bạn thường đứng một góc và nhìn vào hướng slide để đọc nội dung thuyết trình. Trường hợp này bạn sẽ khắc phục được bằng phương pháp tỷ lệ chia phần giao tiếp ánh mắt tôi đã chia sẻ ở hai loại “phao cứu hộ” đầu tiên.
Trường hợp tiếp, một trường hợp không khả quan là bao. Trường hợp này thường hay gặp đối với những bạn lần đầu thuyết trình hay những bạn vô tình quên đi lỗi nhỏ này. Trường hợp quay lưng về hướng người nghe đọc slide. Trong trường hợp này, trước tiên bạn hãy nhớ rằng hành động quay lưng của bạn đối với một số người nghe sẽ đánh giá bạn là bạn đang thiếu tôn trọng họ. Vì thế, bạn hay quay lưng lại một cách tinh tế bằng việc đứng sát bên góc màn hình chiếu để đảm bảo rằng người nghe thấy được nội dung mà bạn muốn trình bày. Sau đó bạn hay xoay người một góc bốn lăm độ và chỉ tay về nội dung mà bạn thuyết trình. Hoặc nếu bạn muốn xoay một trăm tám mươi độ, bạn hãy đi đến bàn đầu tiên, hàng ghế đầu tiên của những người đang nghe bạn sau đó bước đến cỡ khoảng gần giữa căn phòng và quay lại. Sau khi bạn xoay người lại, bạn có thể thoải mái đọc nội dung slide mà bạn thuyết trình mà không sợ người nghe bạn đánh giá. Hãy nhớ rằng, khi bạn sử dụng cách xoay người một trăm tám chục độ, bạn hay vừa bước lùi về khoảng cỡ năm đến mười bước chân sau đó bạn đi thẳng lên. Đặc biệt hơn cả bạn nên vừa bước lùi và vừa đọc để tránh tạo ra khoảng thời gian chết.
Tóm lại, trong trường hợp bạn sử dụng “phao cứu hộ” bạn hãy nhớ rằng luyện tập để tạo thành tỷ lệ vàng trong giao tiếp ánh mắt và nhìn vào “phao cứu hộ” để đọc. Tỷ lệ vàng mà tôi muốn nhắc đến đó là tỷ lệ 10% - 90%.
Kính chúc quý độc giả luôn gặp nhiều may mắn trong cuộc sống.
Kính mời quý độc giả đọc thêm:
=> BẢN HÒA TẤU HOÀN HẢO
=> ĐIỀU GÌ KHÓ ĐỂ NHÓM LO
=> VÁN CỜ HỌC TẬP
=> SAI LẦM THUYẾT TRÌNH
